Herkese merhaba! Yasaklar ile geçirdiğimiz haftaların ardından güneşli ve neşeli bir pazartesi günü yeni yazımız ile karşınızdayız. Hastalıklarda beslenme konularından devam ediyoruz ve yeni konumuz Kistik Fibrozis.
Kistik fibrozis hastalığı; genetik etmenlerde ortaya çıkan, özellikle doğumdan sonraki yıllar daha basit olan semtomların yerini ağır tablolara bırakabilen ancak dikkatli tedaviler ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Bu hastalıkta vücuttaki mukus üreten bezlerin aktivitesi bozulmuştur ve aşırı üretime bağlı olarak başta akciğer, karaciğer, pankreas gibi organlar etkilenir ve işlevini yerine getiremez hale gelebilir. Örneğin nefes almakta ciddi zorluklar çekilebilir, pankreas enzim üretim aktivitesi bozulabilir ve sistemde ciddi sindirim/emilim/malnütrisyon problemleri ortaya çıkabilir.
Peki bu hastalıkta beslenme tedavisi hangi unsurları barındırır?
Öncelikle kistik fibroziste beslenmenin yeri büyük önem taşır. Çünkü yaşanan sindirim ve emilim bozuklukları bireyin yeterince beslenememesi veya dışarıdan yeterli besleniyor gibi görünse de önemli miktarda boşaltım yollarıyla kayıp yaşaması anlamına gelir. Enzim aktivitesinin bozulması vücuttan ciddi anlamda yağın, tuzun, minerallerin, yağda çözünen vitaminlerin atılması/kullanılamaması anlamına gelir. Bu yüzden kistik fibrozisli bireye doktor ve diyetisyen tavsiyesine göre doğumdan sonra ek gıdaya daha erken başlaması, o yaşta alması gereken kaloriden 1 buçuk kat daha fazla kalori alması gerektiği anlamına gelir. Örneğin bir çocuğun günlük kalori ihtiyacı 1000 kcal ise 1500 kcal alması gerektiği gibi. Özellikle çocuğunu besleyen ebeveynler doyduğunu düşünseler dahi alınan yiyeceklerin besin ögelerini kullanamadan vücuttan atıldığını bilmeli ve kaloriyi tamamlamalıdır. Eğer iştahsızlık, yutma güçlüğü vs problemler varsa mutlaka mama şeklinde kolay tüketilen enteral gıdalarla veya burundan/sindirim sisteminden takılan sondalar ile kişi beslenmelidir. Aksi taktirde çocuklarda büyüme gelişmede problemler yaşanacaktır. Özellikle çocuğu çok iyi beslenmesine rağmen büyüme gelişme göstermeyen, bitkin hisseden, karın ağrıları, şişkinlik, kabızlık, nefes alma güçlüğü gibi durumlar yaşayan ebeveynler bu rahatsızlıktan şüphelenmelidir.
gerekli kaloriyi almak dışında vitamin ve mineral takviyelerinin düzenli verilmesi de oldukça önemlidir. Buna ilaveten doktor uygun görürse bazı sindirim enzimleri dışarıdan verilerek sindirim aktivitesi düzenlenebilir.
Dolayısı ile kistik fibrozis de doğru teşhis ve farklı bakımlardan ilgilenebilecek sağlık personelleri ile tedavi edilebilir ve kişinin hayatında ciddi olumlu değişimler yaratılabilir.
Herkese mutlu haftalar!
